Wat helpt bij dysthymie? What helps when having dysthymia?
Omdat er verschillende (mogelijke) oorzaken zijn voor dysthymie zijn er ook verschillende (mogelijke) manieren om te (over)leven met dysthymie.
Als eerste noem ik hier medicatie. Uitgaande van (mogelijk) genetische/biologische oorzaken kan medicatie een manier zijn om dysthymiteit dragelijk te maken. Vaak wordt in dat geval anti-depressiva voorgeschreven in een lage (onderhouds) dosering.
Persoonlijk heb ik een lange zoektocht doorlopen tot ik medicatie kreeg die de aansloeg. In eerste instantie tegen een depressie, maar na afbouw bleef ik een onderhoudsdosering houden. In mijn geval paroxetine, 20 mg. Dankzij deze onderhoudsmedicatie 'zakte ik niet door het ijs' en werden de dalen iets afgevlakt. Voor mijn gevoel kon ik pas werkelijk mij zelf zijn en ook maatschappelijk datgene doen wat ik wilde toen ik deze onderhoudsdosering kreeg.
Ik ben in de loop der tijd deze medicatie voor mijn dysthymie gaan vergelijken met insuline voor suikerziekte. Ik heb blijkbaar biochemisch een tekort aan een bepaalde stof, die ik moet aanvullen om 'normaal' te functioneren.
Daarnaast bleek in mijn geval ook een te lage schildklierproductie van invloed te zijn op mijn dysthymiteit. Ook daarvoor gebruik ik medicatie.
Uitgaande van biologische oorzaken kan ook gekeken worden naar de invloed van slaap(ritme), de invloed van zintuiglijke prikkels (muziek, natuurgeluiden, kadans van bijvoorbeeld trein) en de invloed van voedsel (bijvoorbeeld van suikers).
In mijn geval heb ik daarom een orthomoleculair arts en dietist bezocht die me adviseerde te beperken in suikers, voldoende tijd in mijn eetpatroon te reserveren om te ontgiften en te letten op een verantwoord voedingspatroon. In mijn ervaring vraagt omgang met dysthyme klachten ook aandacht voor je eigen (fysieke) energiehuishouding.
Andere manieren om dysthymiteit te hanteren die aansluiten bij meer biologische factoren zijn lichaamsbeweging in de vorm van bijvoorbeeld wandelen, (emotioneel) lichaamswerk, en yoga.
Voor mij zelf had en heeft aandacht voor mijn lichaam een positief effect op mijn dysthyme klachten. Ik heb de neiging om 'in mijn hoofd' te blijven en letterlijk stil te vallen. Het voelen van mijn voeten tijdens het wandelen en het voelen van mijn hele lichaam (ook van binnen)tijdens yoga haalt me uit mijn hoofd en inertie. Douchen kan ook zo'n lichamelijke sensatie voor me zijn.
Daarmee komen we al op meer psychologische manieren om om te gaan met dysthymiteit, zoals acceptatie van bijvoorbeeld je dagritme (vaak verbetert de energie en het gemoed zich in de loop van de dag) of juist het prikkelen daarvan (bijvoorbeeld door activatie in de ochtend).
Mindfullness, meditatie, het lezen, zien of (be)luisteren van inspirerende bronnen als boeken en films kunnen soms ook helpen.
Voor mij werken deze bronnen op twee manieren bij het voorkomen of verzachten van dysthyme gevoelens. Ten eerste zijn ze een bron van (zelfrelativerende) humor. Een van de beste remedies tegen dysthyme gevoelens. Ten tweede zijn ze voor mij een bron van zingeving, waarbij soms doelen en waarden in/van het leven naar voren komen die inspiratie geven.
Een andere psychologische manier voor mij om om te gaan met dysthyme gevoelens is het nagaan (al dan niet onder begeleiding van een therapeut) van de 'stront/drek' die mogelijk mede oorzaak is van mijn dysthymiteit. En na te gaan op welke manier(en) die 'drek' uit het verleden mogelijk geprojecteerd wordt op het heden en/of anderen. In het beste geval lukt het (af en toe) me die 'drek' te transformeren en daarmee (beperkte) regie over mijn omgang daarmee te genereren (actorschap). Concreet betekent het bijvoorbeeld voor mij vervelende ervaringen tijdens mijn schooltijd om te zetten naar positieve aandacht voor het welzijn van (school)kinderen en studenten die ik lesgeef. Maar ook het(h)erkennen van eigen drek is belangrijk: mijn eigen trots en arrogantie, die gekrenkt werd/wordt waardoor ik zo slecht met arrogantie om kan gaan. Mijn eigen geldings- en bewijsdrang. Mijn eigen verlegenheid en bangigheid. Mijn eigen gevoeligheid en lafheid. Mijn eigen drift en lust, die ik eigenlijk afkeur. Door die te (h)erkennen verminderen hopelijk ook mijn boze en dysthyme gevoelens als reactie op gedrag van anderen waar ik geldings- en bewijsdrang meen te bespeuren.
Daarmee komen we ook al op meer sociologische manieren om met dysthymiteit om te gaan. Bijvoorbeeld door te het investeren in een sociaal netwerk dat zorgt voor erkenning, zelfrespect en een zekere mate van afleiding en beweging. Werk en andere (sociale) verplichtingen kunnen zorgen voor externe prikkels die dysthyme gevoelens kunnen doorbreken of voorkomen. Het vinden van een goede balans tussen voldoende prikkels en voldoende rust blijft in mijn ervaring een zoektocht (zie ook de vorige pagina).
In mijn geval helpt (schema)therapie me om te kijken naar de schema's die in mijn leven spelen en op welke manier ik die schema's hanteer: door te vermijden, door me 'over te geven' , door te compenseren of door op een meer evenwichtige wijze de confrontatie er meer aan te gaan (copingsstijlen). Door aan de hand van verkregen inzichten te oefenen met alternatieve vormen van 'coping' ervaar ik meer regie in mijn leven wat dysthyme gevoelens soms voorkomt. Een concreet voorbeeld daarvan betreft het bevragen van negatieve gedachten op de daarbij ervaren gevoelens en gedrag en welke andere gedachten bij een situatie mogelijk zijn.
Bovenstaande zorgt in het meest gunstige geval voor het ervaren van een zekere mate van zin en cohesie (zingeving).
Aan (het ervaren van) zingeving kan ook expliciet aan gewerkt worden door actief te zoeken naar samenhangende betekenissen in je eigen leven waarbij doelgerichtheid, waardevolheid, verbondenheid, transcendentie, competentie en erkenning ervaren worden.
Voor mij persoonlijk ervaar ik grote (innerlijke) noodzaak om (in mijn ogen legitieme) doelen te stellen, zoals het voorkomen van (meer) leed naar andere levende wezens, erkenning in mijn werk en relaties en het gevoel enige eigen invloed/controle op voorgaande te kunnen hebben door mijn gedrag/manier van leven. Ik merk dat gevoelens van dysthymiteit bij mij toenemen als ik het nut, waarde en mate van eigen regie in bovenstaande niet ervaar.
Because there are several (possible) causes for having dysthymia, there are also several (possible) to live with/survive dysthymia.
The first one to mention is medication. Considering (possible) genetic/biologic causes, medication can prove to be away to make dysthymia bearable. Often antidepressants are being prescribed in a low doses.
Personally, I went through a long period of trial and error before I received medication that functioned. At first against depression, but after cutting back I kept a support dosage. In my case paroxetine 20 Mg. This support dosage prevented me being in a hole and smoothened my path. In my experience it only became possible to be myself and to function socially when I’d gotten this support dosage.
Over time I’ve come to compare this medication for dysthymia with insuline as a medication for diabetes. Apparently, I’ve got a lack of a certain chemical substance which I have to fill up to be able to function normally.
Besides that in my case it turned out that my thyroid production was too low, which also had an effect on my dysthymia. I also use medication for that disorder.
From the view of biological causes one could also look at the influence of sleep (patterns), the influence of sensory stimuli (music, sounds in nature, the rhythm of travelling by train) and the influence of food (for example sugars).
In my case I visited a dietist and a orthomolecular therapist whom advises me to limit the use of sugars, take enough time to detox and to be aware of a responsible eating pattern. In my experience handling dysthym complaints asks to take care of your energy management.
Other ways to deal with dysthymia that link up with biological factors are forms of physical exercise such as walking, emotional bodywork and yoga.
For me, paying attention to my body has and has had a positive effect on my dysthym problems. I have a tendency to have my head in the clouds and to literally shut down. Feeling my feet during a walk and feeling my whole body (also from inside) during yoga keeps my head out the cloud and prevents my from shutting down. Taking a shower can also be such a physical sensation.
With that we’ve come to more psychological ways to cope with dysthymia, such as acceptation of your daily routine (often one’s energy en mood improves during the day) or on the contrary activate it (for example by activities in the morning).
Mindfulness, meditation, reading, seeing or listening to inspiring sources like books of films also can help.
For me these sources function in two different ways to prevent or relieve dystym problems. First of all they are a source of (self-relativizing) humor. One of the best remedies against dysthym problems. Secondly for me they are a source of meaning, where in sometimes goals and values in/of life come forward that give inspiration.
Another psychological way for me to cope with dysthymic feelings is investigating (with or without supervision of a therapist) which shit possibly also causes my dysthymia. And to investigate in which way(s) this shit from the past is possibly projected on the present and/or others. In the best case I manage (now and then) to transform the shit and to generate (limited) ownership. In concrete it means for example transforming troublesome experiences during my time at school into positive attention for the wellbeing of (school)children and students whom I teach. But also recognizing my own shit is important: my own pride and arrogance which was offended and makes it difficult to copewith arrogancy. My own assertiveness and need to proof myself. My own shyness and fearfulness. My own sensitivity and cowardness. My own temper and desire, which I disapprove of.
By recognizing and admitting these as reactions on presumed self-asserted behaviour of others hopefully my angry and dysthym feelings will diminish.
With that we’ve already come to more sociological ways to cope with dysthymia. For example by investing in a social network which gives me recognition, self-respect and a certain degree of distraction and movement. Work and other (social) obligations can create external incentives which can prevent or overcome dysthymic feelings. Finding a right balance between enough incentives and enough rest keeps being a search in my experience (see also the former page).
In my case, schema focused therapy helps me to look at the ‘schemas’ that play a role in my life and the way I use these schemas: by avoiding them, by ‘surrendering’ to them, by compensating or by confronting them in a more balanced manner (copingstyles). By practicing alternative forms of coping by gained insights I experience more control in my life which sometimes prevents dysthymic feelings. An specific example of this is questioning negative thoughts and experienced feelings and behaviour as to see which other thoughts are possible in a situation.
In the best case scenario the above most results in experiencing a certain amount of meaning and cohesion.
Working towards (experiencing) meaning can also be achieved by seeking actively for coherent meanings in one’s own live in which purpose, values, connectedness, transcendence, competence and recognition are experienced.
Personally I experience a great (inner) need for setting (in my view legitimate) goals such as preventing (more) suffering towards other living creatures, recognition in my work and relationships and the impression to have some influence/control over the previous through my behaviour/way of life. I experience increase of dysthymic feelings whenever I don’t experience the use, value and a certain amount of control in the above.